Rektal Tümörler İçin Minimal Girişimsel Ameliyatlar
Beden açısından daha kolaydır ve iyileşme süresi daha kısadır, ama herkes için uygun değildir
Rektal kanser tanısı konulduysa büyük olasılıkla "açık" ameliyat ge*rekecektir. Cerrah tümöre ulaşıp çı*karmak ve kanserin yayılıp yayılma-dığını görmek için komşu dokuları incelemek amacıyla karında deri ve kaslar üzerinde geniş bir keşi yapa*caktır.
Öte yandan, eğer az sayıda ol*makla birlikte sayıları giderek artan rektum kanseri hastalarından biri iseniz, iki minimal girişimsel ameliyat tipinden biri için aday olabilirsiniz: Transanal endoskopik mikrocerrahi (TEM) ve laparoskopik rezeksiyon.
Daha Az Girişimsel Yol
1980'lerde uygulanmaya başla*yan minimal girişimsel ameliyatlar yeni sayılır. Ancak bazı kanser tiple*ri dahil olmak üzere, pek çok hasta*lıkta açık ameliyatla karşılaştırılabi*lecek sonuçlar verdiği için öne çık*maktadır. Hastalar açısından mini*mal girişimsel ameliyatın geleneksel ameliyatlara göre iki büyük üstünlü*ğü vardır: Daha az ağrı ve hızlı iyi*leşme süresi. Bunun nedeni kısmen, cerrahın, geniş bir hareket alanına gereksinim duyduğu için geniş bir ameliyat kesişi yapmasını gerekti*ren geleneksel ameliyat aletleri yeri*ne, karında açılan çok küçük kesik*lerden geçebilen bir skop (büyüteçli bir video kamera ve minyatür aletler taşıyan ince boru benzeri bir alet) kullanmasıdır. Cerrah, tümörü göre*bilmek için laparoskoba bağlı video monitörünü kullanır.
Transanal Endoskopik Mikrocerrahi (TEM)
4 Ekim 2010 Pazartesi
Metastaz Nedir, Kolorektal Kanser ve Metastaz
Kanserin yinelediğini ya da yayıldığını duymak yıkıcı olabilir. Er*ken yakalanan kolorektal kanserin yayılma olasılığı çok daha azdır. Lokalize evre I kanserlerin %5'inden ve evre II kanserlerin %15-20'sinden azında yineleme olur. Yineleme oranı evre 3 kanserler için %40-60'a çıkar. Kolorektal kanser tanısı yeni konanlar arasında yaklaşık %20'si kanser keşfedilene kadar evre IV'e gelmişnr ve kan*ser metastaz yapmıştır.
Kolorektal kanser, tedavinin ardından herhangi bir zamanda yine*leyebilir. Genel olarak tedaviden sonra ne kadar uzun laman geçmiş*se yineleme olasılığı o kadar azalır. Yineleme oranının en vüksek ol*duğu dönem tedaviden sonraki iki yıllık süredir ve yineleme durumla*rının %90'ı tedaviyi izleyen dört yıl içinde görülmektedir.
Kolon kanserinde hastalık genellikle ameliyat edilen bölgede yine*lemez. Rektal ameliyatta yineleme riski çok daha büyüktür, çünkü tümörün alınması ve tüm kanser hücrelerinin temizlenmesi rektal bölgede kolona göre daha zordur.
Karaciğer ve Metastaz
Metastaz daha çok, tümör kolon veya barsak duvarı katmanlarını aşmış ve kana bedenin uzak bölgelerine taşınabilecek hücreleri bırakmış olduğunda görülür. Metastazın en sık görüldüğü yer karacığerdir: Ko*lorektal kanseri olanların yaklaşık %50'sine karaciğer Metastazı tanısı konacaktır. Aslında pek çok durumda kanserden etkilenen tek organ karaciğerdir. Kanserin metastaz yapabileceği diğer bölgeler arasında akciğerler, iskelet sistemi ve karm boşluğu yer alır. Sinir sistemi (beyin dahil) ve diğer bölgeler de etkilenebilir, ama bu daha ender görülür.
Kolorektal kanser, tedavinin ardından herhangi bir zamanda yine*leyebilir. Genel olarak tedaviden sonra ne kadar uzun laman geçmiş*se yineleme olasılığı o kadar azalır. Yineleme oranının en vüksek ol*duğu dönem tedaviden sonraki iki yıllık süredir ve yineleme durumla*rının %90'ı tedaviyi izleyen dört yıl içinde görülmektedir.
Kolon kanserinde hastalık genellikle ameliyat edilen bölgede yine*lemez. Rektal ameliyatta yineleme riski çok daha büyüktür, çünkü tümörün alınması ve tüm kanser hücrelerinin temizlenmesi rektal bölgede kolona göre daha zordur.
Karaciğer ve Metastaz
Metastaz daha çok, tümör kolon veya barsak duvarı katmanlarını aşmış ve kana bedenin uzak bölgelerine taşınabilecek hücreleri bırakmış olduğunda görülür. Metastazın en sık görüldüğü yer karacığerdir: Ko*lorektal kanseri olanların yaklaşık %50'sine karaciğer Metastazı tanısı konacaktır. Aslında pek çok durumda kanserden etkilenen tek organ karaciğerdir. Kanserin metastaz yapabileceği diğer bölgeler arasında akciğerler, iskelet sistemi ve karm boşluğu yer alır. Sinir sistemi (beyin dahil) ve diğer bölgeler de etkilenebilir, ama bu daha ender görülür.
Kemoterapi Karaciğer Metastazının Tekrarlama Riskini Azaltıyor
Kemoterapi Karaciğer Metastazının Tekrarlama Riskini Azaltıyor
Kolorektal kanseri olanlarda karaciğer metastazının çıkarılması için yapılan ameliyatların öncesinde ve sonrasında kemoterapi uygulanması metastazın tekrarlama riskini azaltabilir.
Bu bulgu, ameliyatla alınması mümkün 1-4 tane karaciğer metastazı olan 364 hasta üzerinde yapılan rastlantısal seçime dayalı (seçkisiz) araştırmanın sonuçlarına dayanıyor. Bu hastaların yarısına ameliyat öncesinde ve sonrasında FOLFO,X4 (5-Fluorourasil, lökovorin ve oksaliplatin) adıyla bilinen kemoterapi rejimi altı kür halinde verilirken diğer yarısı sadece ameliyat oldu.
Karaciğer Metastaz
Kolorektal kanseri olanlarda karaciğer metastazının çıkarılması için yapılan ameliyatların öncesinde ve sonrasında kemoterapi uygulanması metastazın tekrarlama riskini azaltabilir.
Bu bulgu, ameliyatla alınması mümkün 1-4 tane karaciğer metastazı olan 364 hasta üzerinde yapılan rastlantısal seçime dayalı (seçkisiz) araştırmanın sonuçlarına dayanıyor. Bu hastaların yarısına ameliyat öncesinde ve sonrasında FOLFO,X4 (5-Fluorourasil, lökovorin ve oksaliplatin) adıyla bilinen kemoterapi rejimi altı kür halinde verilirken diğer yarısı sadece ameliyat oldu.
Karaciğer Metastaz
Kolon Kanseri ve Kemoterapi
Yineleyen ya da metastaz yapan kanseri olanların çoğu için ameli*yat olanaklı değildir ve tedavinin başlıca dayanağı kemoterapi olacak*tır. Ender durumda kemoterapi ameliyattan alınan sonuçları iyileştir*mekte kullanılabilir, ama daha çok esas tedavi olarak uygulanır.
Son birkaç yıldır, metastaz yapmış kolorektal kanser için uygula*nan kemoterapide önemli ilerlemeler oldu, Avastin ve Erbitux gibi "hedef gözeten" antikor tedavileri dahil olmak üzere, bir dizi yeni ilaç çıktı. (Avastin ve Erbitux, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşmak için kullandığı antikorların kanserli hücrelerin büyüyüp yayılmasına neden olan sinyalleri engellemek için tasarlanmış benzerliridir.)
Son birkaç yıldır, metastaz yapmış kolorektal kanser için uygula*nan kemoterapide önemli ilerlemeler oldu, Avastin ve Erbitux gibi "hedef gözeten" antikor tedavileri dahil olmak üzere, bir dizi yeni ilaç çıktı. (Avastin ve Erbitux, bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşmak için kullandığı antikorların kanserli hücrelerin büyüyüp yayılmasına neden olan sinyalleri engellemek için tasarlanmış benzerliridir.)
Kolon Kanseriyle Yaşamak
Kolorektal Kanseri İle Yaşamak
Bugün ABD'de kolon kanserine yakalanmış olup da hayatta olan bir milyondan fazla kişi var ve hastalığın saptanmasına ve tedavisine yönelik yöntemler geliştikçe bu rakamın artması bekleniyor.
Bu insanların çoğunun kendileri için kullandıkları İngilizce kelime survivor—tıbbi bir terim olmasa da kanserlilerin seçtiği, Türkçe'de bir kriz ya da savaşımın üstesinden gelip yaşamda kalmayı başarmış anlamına gelen bir terim.
Ancak aslında kolorektal kansere bir kez yakalanmış biri her za*man kanserle yaşar. "İyileşme" kelimesi kullanılabilse de bunun bir garantisi yoktur. Yineleme kaçınılmaz olmasa bile, gerçek şu ki kolo*rektal kanser yıllar sonra bile yineleyebilir. Bu nedenle hekimler kan*ser belirtilerinin görülmediği remisyon döneminden "hastalığın gö*rülmediği" ya da "kanserin görülmediği" dönem olarak söz eder.
Hastanın İzlenmesi ve Kontroller
Bugün ABD'de kolon kanserine yakalanmış olup da hayatta olan bir milyondan fazla kişi var ve hastalığın saptanmasına ve tedavisine yönelik yöntemler geliştikçe bu rakamın artması bekleniyor.
Bu insanların çoğunun kendileri için kullandıkları İngilizce kelime survivor—tıbbi bir terim olmasa da kanserlilerin seçtiği, Türkçe'de bir kriz ya da savaşımın üstesinden gelip yaşamda kalmayı başarmış anlamına gelen bir terim.
Ancak aslında kolorektal kansere bir kez yakalanmış biri her za*man kanserle yaşar. "İyileşme" kelimesi kullanılabilse de bunun bir garantisi yoktur. Yineleme kaçınılmaz olmasa bile, gerçek şu ki kolo*rektal kanser yıllar sonra bile yineleyebilir. Bu nedenle hekimler kan*ser belirtilerinin görülmediği remisyon döneminden "hastalığın gö*rülmediği" ya da "kanserin görülmediği" dönem olarak söz eder.
Hastanın İzlenmesi ve Kontroller
Palyatif Bakım,
Palyatif Bakım Nedir
Kanser tedavilerinin artık işe yaramadığı ve kanserin durdurula*madığı bir an gelebilir. Bazı hastalar, hekim etkili olma olasılığının hemen hiç olmadığını söylese de tedaviye devam etmeyi seçer. Bazıla*rı da agresif tedavileri ve yinelenen tedavi seanslarını keser ve diğer önemli önceliklerine odaklanır. Bu durumda kanseri tedavi etmesi beklenmeyen ama yaşam kalitesinin sürdürülmesini amaçlayan teda*vilerin kullanıldığı palyatif bakım, en iyi sonucu verebilir.
Bu pes etmek demek değildir: Palyatif bakım ağrı ve sıkıntıların azaltılması üzerinde duran bakım anlamındadır. Kanserin her aşama*sında, iyileştirme amaçlı diğer tedavilerle birlikte uygulanır. Öte yan*dan bu terim genellikle artık tedaviye cevap vermeyen ilerlemiş has*talıklar için kullanılmaktadır. Kanserli yaşam belirsiz bir süre devam eder—aylar bazı durumlarda da yıllarca—ve palyatif bakım yaşamı daha rahat kılabilir.
Agresif tedavinin kesilmesi kararı oldukça bireysel bir karardır. Aile ve yakın arkadaşlarla konuşmanın yardımı olabilir. Ama bazen, özellikle de sizi sevenler bu seçiminizi onaylamıyorsa, bu konuşmalar sıkıntı kaynağı olabilir.
İlerlemiş evre kanser hastalarına yardımcı olmak üzere eğitim almış psikiyatristler bu konuların araştırılmasında yardımcı olabilir. Kolo*rektal kanseri olan başkalarının da bulunduğu destek grupları bu tip kararları verirken yararlı olabilecek bir bakış açısı sağlayabilir
Palyatif Tedavi Nedir
Bazı palyatif tedaviler kanseri frenlemek için kullanılan tedavile*rin aynısıdır, ama ileri evredeki kanserler için bu tedavilerin amacı ağrıyı ve diğer belirtileri azaltmak olabilir.
Palyatif radyasyon tedavisi kanserin çıkarılamadığı ya da frenle-nemediği durumlarda tümörleri küçültebilir ve baskıyı, ağrıyı ve be*den işlevleri üzerindeki etkilerini azaltabilir.
Palyatif ameliyat nadiren yapılır, ama kanamayı durdurmak, bir tıkanıklığı gidermek ya da tümörü küçültmek için gerekebilir. Laparoskopik ya da minimal girişimsel ameliyat mümkünse tercih edilir.
Kolonik stentler hekimlerin ameliyat yapmadan tıkanıklığı açma*sına olanak verir. Stent, katlanıp bir endoskopiyle kolonda istenilen bölgeye yerleştirilen, burada açılarak barsaktaki tıkanıklığı gidere*bilen kafes şeklinde bir tüptür. Tıkanıklığı gidermek için Acil müda*hale olarak ameliyattan önce de kullanılabilir. Stentlerİ tıkanıklık meydana gelme riski olan, ama aynı zamanda majör abdominal ame*liyatın çok riskli olacağı yaşlılar ve çok hasta olanlar için özellikle ya*rarlıdır.
Palyatif balamla tedavi edilen yaygın sorunlar
Kanseri ileri evrede olanların yaklaşık üçte ikisinin ağrılar vardır ve her dört kanser hastasından biri klinik depresyondadır. Ağrı ilaç*larla geçirilebilir, ama bazı insanlar bağımlı olmaktan, hoş olmayan yan etkilerden ya da zihinsel kapasitelerini yitirmekten korktukların*dan ağrı kesici kullanmak istemez. Ancak gerçek şu ki ağrı çeken in*sanlar bağımlı olmaz, yan etkilerin çoğu geçirilebilir ve ağrı zaten dü*şünme ve yaşama katılma becerisini zayıflatabilen başlı başına bir et*mendir. Ağrının kontrol edilmesi tedavinin bir parçasıdır ve ilaçlar duruma özel seçilebilir.
Kanser tedavilerinin artık işe yaramadığı ve kanserin durdurula*madığı bir an gelebilir. Bazı hastalar, hekim etkili olma olasılığının hemen hiç olmadığını söylese de tedaviye devam etmeyi seçer. Bazıla*rı da agresif tedavileri ve yinelenen tedavi seanslarını keser ve diğer önemli önceliklerine odaklanır. Bu durumda kanseri tedavi etmesi beklenmeyen ama yaşam kalitesinin sürdürülmesini amaçlayan teda*vilerin kullanıldığı palyatif bakım, en iyi sonucu verebilir.
Bu pes etmek demek değildir: Palyatif bakım ağrı ve sıkıntıların azaltılması üzerinde duran bakım anlamındadır. Kanserin her aşama*sında, iyileştirme amaçlı diğer tedavilerle birlikte uygulanır. Öte yan*dan bu terim genellikle artık tedaviye cevap vermeyen ilerlemiş has*talıklar için kullanılmaktadır. Kanserli yaşam belirsiz bir süre devam eder—aylar bazı durumlarda da yıllarca—ve palyatif bakım yaşamı daha rahat kılabilir.
Agresif tedavinin kesilmesi kararı oldukça bireysel bir karardır. Aile ve yakın arkadaşlarla konuşmanın yardımı olabilir. Ama bazen, özellikle de sizi sevenler bu seçiminizi onaylamıyorsa, bu konuşmalar sıkıntı kaynağı olabilir.
İlerlemiş evre kanser hastalarına yardımcı olmak üzere eğitim almış psikiyatristler bu konuların araştırılmasında yardımcı olabilir. Kolo*rektal kanseri olan başkalarının da bulunduğu destek grupları bu tip kararları verirken yararlı olabilecek bir bakış açısı sağlayabilir
Palyatif Tedavi Nedir
Bazı palyatif tedaviler kanseri frenlemek için kullanılan tedavile*rin aynısıdır, ama ileri evredeki kanserler için bu tedavilerin amacı ağrıyı ve diğer belirtileri azaltmak olabilir.
Palyatif radyasyon tedavisi kanserin çıkarılamadığı ya da frenle-nemediği durumlarda tümörleri küçültebilir ve baskıyı, ağrıyı ve be*den işlevleri üzerindeki etkilerini azaltabilir.
Palyatif ameliyat nadiren yapılır, ama kanamayı durdurmak, bir tıkanıklığı gidermek ya da tümörü küçültmek için gerekebilir. Laparoskopik ya da minimal girişimsel ameliyat mümkünse tercih edilir.
Kolonik stentler hekimlerin ameliyat yapmadan tıkanıklığı açma*sına olanak verir. Stent, katlanıp bir endoskopiyle kolonda istenilen bölgeye yerleştirilen, burada açılarak barsaktaki tıkanıklığı gidere*bilen kafes şeklinde bir tüptür. Tıkanıklığı gidermek için Acil müda*hale olarak ameliyattan önce de kullanılabilir. Stentlerİ tıkanıklık meydana gelme riski olan, ama aynı zamanda majör abdominal ame*liyatın çok riskli olacağı yaşlılar ve çok hasta olanlar için özellikle ya*rarlıdır.
Palyatif balamla tedavi edilen yaygın sorunlar
Kanseri ileri evrede olanların yaklaşık üçte ikisinin ağrılar vardır ve her dört kanser hastasından biri klinik depresyondadır. Ağrı ilaç*larla geçirilebilir, ama bazı insanlar bağımlı olmaktan, hoş olmayan yan etkilerden ya da zihinsel kapasitelerini yitirmekten korktukların*dan ağrı kesici kullanmak istemez. Ancak gerçek şu ki ağrı çeken in*sanlar bağımlı olmaz, yan etkilerin çoğu geçirilebilir ve ağrı zaten dü*şünme ve yaşama katılma becerisini zayıflatabilen başlı başına bir et*mendir. Ağrının kontrol edilmesi tedavinin bir parçasıdır ve ilaçlar duruma özel seçilebilir.
Hospice Nedir
"Hospice" terimi hem yaşam sona ermek üzereyken destekleyici bakım sağlanması kavramına, hem de bu tip bir bakımın verildiği ye*re karşılık gelir.
Temelinde yatan başlıca ilke herkesin ağrısız ve onurlu bir biçim*de ölmeye hakkı olduğudur. Odaklanılan ne yaşamı uzatmak ne de ölümü hızlandırmaktır. Amaç yaşamın son zamanlarını olabildiğince iyi bir hale getirmektir.
Bu kabul etmesi zor bir kavram olabilir, ama kanser hastaları ve yakınları için son dönem bakımı çok yararlı olabilir. İlaç masrafı dahil günlük pek çok yükü ailelerin üzerinden alabilir ve onların daha dolu yaşamaya odaklanmalarına olanak verebilir.
Hospice ölümün eşikte olduğu ya da tedaviden vazgeçildiği anla*mına gelmez. Bir hospice programı belirtilerin ve ağrının kontrol al*tına alınmasına yardım edebilir, gerekli ilaç ve tıbbi aletleri sağlaya*bilir, ayrıca hastalar ve yakınları için genellikle günün her saatinde psikolojik danışmanlık hizmeti verebilir. Amerika'da bir hospice'teki tıbbi ekip, bir tıbbi direktör, bir hemşire, bir hastabakıcı, bir sosyal hizmetler görevlisi ve bir din görevlisinden oluşur. Çoğu durumda aile hekimi de ekibe dahil olur. Hospice bakımı evde, bir bakım evin*de ya da hastanede veya bazı durumlarda özel hospice tesislerinde yapılabilir.
Temelinde yatan başlıca ilke herkesin ağrısız ve onurlu bir biçim*de ölmeye hakkı olduğudur. Odaklanılan ne yaşamı uzatmak ne de ölümü hızlandırmaktır. Amaç yaşamın son zamanlarını olabildiğince iyi bir hale getirmektir.
Bu kabul etmesi zor bir kavram olabilir, ama kanser hastaları ve yakınları için son dönem bakımı çok yararlı olabilir. İlaç masrafı dahil günlük pek çok yükü ailelerin üzerinden alabilir ve onların daha dolu yaşamaya odaklanmalarına olanak verebilir.
Hospice ölümün eşikte olduğu ya da tedaviden vazgeçildiği anla*mına gelmez. Bir hospice programı belirtilerin ve ağrının kontrol al*tına alınmasına yardım edebilir, gerekli ilaç ve tıbbi aletleri sağlaya*bilir, ayrıca hastalar ve yakınları için genellikle günün her saatinde psikolojik danışmanlık hizmeti verebilir. Amerika'da bir hospice'teki tıbbi ekip, bir tıbbi direktör, bir hemşire, bir hastabakıcı, bir sosyal hizmetler görevlisi ve bir din görevlisinden oluşur. Çoğu durumda aile hekimi de ekibe dahil olur. Hospice bakımı evde, bir bakım evin*de ya da hastanede veya bazı durumlarda özel hospice tesislerinde yapılabilir.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)