Bağırsak parazitleri (kıl kurdu-tenya) nasıl dökülür? Belirtileri ve tedavisi

Barsak parazitleri, oldukça yaygın görülen bir sağlık sorunudur. Kirli sulardan, iyi yıkanmamış sebzelerden, pişmemiş etten, parazit yumurtalarının döküldüğü çarşaf ve çamaşırlardan, topraktan, hayvanlardan hatta havadan bile geçebilir. Başlıca türleri arasında, kıl kurtları, askaris, kamçı kurdu, çengelli solucan ve cüce tenyabulunur. Bağırsak parazitlerinin neden olduğu enfeksiyonların çoğunluğu her hangi bir belirti göstermez ve tanı genellikle dışkı incelemeleri yoluyla konulur. Bağırsak parazitlerinin belirtileri bir çok faktöre göre değişiklik gösterir. Parazitin türüne, yerleştiği organa ve parazitin miktarına göre belirtiler değişir.

Bağırsak parazitleri belirtileri

• Geceleri anüste kaşıntı,
• kansızlık, kilo kaybı ve halsizlik
• beslenme bozukluğu,
• kusma ve ishal,
• karın ağrısı,
• uyurken ağızdan salya gelmesi
• yastığın salya ile ıslanması

Bağırsak kurtları nasıl bulaşır?

Yuvarlak solucanlar uzun, silindirik ve segmentsiz ip şeklinde parazitlerdir. Boyları bir kaç mm’den bir metreye kadar değişebilir. İnsanlar bu parazitler ile dört şekilde enfekte olabilir.

Bağırsak paraziti enfeksiyonlarının coğrafik dağılımı sosyoekonomik ve temizlik alışkanlığı ile yakın ilişki gösterir. Ascariasis, kancalı kurt enfeksiyonları, strongyloidiasis ve trichuriasis gibi topraktan geçen parazit hastalıkları dünyadaki en yaygın enfeksiyonlar arasındadır Enterobius vermicularis için farklı olarak toprak zorunlu değildir ve insandan-insana doğrudan bulaştırılabilir.

Kıl kurdu (Enterobiasis) nasıl bulaşır

Kıl kurdu olarak da bilinen, 2-5 mm uzunluğundaki Enterobius vermicularis tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de okul çağı çocuklarında en sık görülen bağırsak paraziti enfeksiyonu nedenlerindendir. Erişkin kıl kurdunun ortalama yaşam süresi 3­6 hafta arasında değişir. “D” şeklindeki yumurtaları kalın ve saydam kabukludur.

Kıl kurdunun belirtileri

• En sık görülen belirtisi geceleri anüs kaşıntısıdır. Kaşıntı dişi parazitin yumurta bırakmak için anüse gelmesine bağlı gelişir.
• Apandiste birikerek apandisite neden olabilirler.
• Erişkinler kız çocuklarında, ektopik göç ile genital bölgeye geçerek lokal irritasyon, akut bakteriyel idrar yolları enfeksiyonu, vajinit, granülomatöz endometrit ve salpenjite yol açabilir.
• Diğer barsak nematodlarından farklı olarak dışkıda yumurtalarına pek rastlanmaz. Bu nedenle yumurtaları en iyi sellofanlı lam yöntemi ile saptanır.

Kıl kurdu nasıl dökülür?
Kıl kurdu tedavisinde tek doz mebendazol, albendazol, pirantel pamoat, pirvinium pamoat veya ivermektin oldukça etkilidir. Bu ilaçlar içinde enterobiasis tedavisinde en sık mebendazol ve pirantel pamoat tercih edilir. Mebendazol 100 mg’lık tabletler halinde bulunur. Genelde erişkin ve iki yaşın üzerindeki çocuklarda yaşa ve kiloya bakılmaksızın oral yol ile tek doz 100 mg olarak verilir.

• Gelişmekte olan larvaların erişkinlere göre antihelmintik ilaçlara daha az duyarlı olma olasılığı
• Çevrenin yumurtalar ile aşırı bir şekilde kirlenmesi ve yeniden enfeksiyonun sık görülmesi
• Yumurtaların parmaklarını emen enfekte çocukların parmaklarında ve tırnak altlarında bulunabilmesi
• Ailenin diğer bireylerinin belirti göstermese bile genelde enfekte olması ve çevrenin kirlenmesine ve yeniden enfeksiyona olanak sağlamasıdır.

Kıl kurduna karşı alınacak önlemler

• Sık duş veya banyo yapılması,
• Tırnakların kısa kesilmesi, ellerin iyi yıkanması,
• Yatak çarşafları, yastık kılıfları, pijama, iç çamaşırlar ve havluların sıcak suda yıkanması,
• Odaların iyi havalandırılması,
• Ailedeki tüm bireylerin aynı zamanda antihelmintikler ile tedavi edilmesi,
• Tedavinin 2-3 hafta sonra tekrarlanması.

Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları
Bağırsak parazitleri (kıl kurdu-tenya) nasıl dökülür? Belirtileri ve tedavisi