Dışkıda DNA Testi

Kolorektal kanser taraması için yeni bir test var, ama önleyici amaç için yararlı değil 50 yaş üzerindeyseniz hekiminiz kolonoskopi yaptırmanız gerektiğini söyleyebilir. Bu, pek çok kişi gibi si*zin de dört gözle bekleyeceğiniz bir şey değildir. Ne yazık ki konu kolon kanserini saptayıp önlemek oldu*ğunda kolonoskopiden daha iyi bir yöntem yoktur. Kolonoskopi yaptıra-mayacaksanız ya da yaptırmaya-caksamz dışkıda DNA testi düşün*meye değer; girişimsel olmayan bir tarama testidir ve hiçbir şey yapma*maktan kesinlikle daha iyidir. Ancak unutmayın dışkıda DNA testi yeni sayılır ve daha çoğu hekim açısın*dan standart bir uygulama değildir.

Hedef: Daha Fazla Tarama

İki farklı tipte tarama testi vardır. Bunlardan biri sadece kolorektal kanseri saptayabilir. Dışkıda DNA testi ve dışkıda gizli kan testi (FOBT) bu kategoriye girer. İkinci tip tarama testi de kanseri saptar ve ay*nı zamanda hekimin kanser öncesi polipleri almasına da olanak vererek kolon kanserinin daha baştan önüne geçilmesini sağlayabilir. Kolonosko*pi ve (sadece alt kolon taramasında kullanılan) sigmiodoskopi ikinci ka*tegoriye girer.

Kanseri önleyebilen bir tarama testi yaptırmak açıkçası çoğu yetiş*kin için daha iyi bir seçenektir. Öte yandan pek çok kişi kolonoskopi gi*bi girişimsel bir testten çekinir. Dış*kıda DNA testi de burada devreye giriyor. Amerikan Radyoloji Derneği ve ABD Kolorektal Kanser Görev Grubu, DNA testinin kolorektal kan*seri önleyemeyeceğinin bilincinde olmakla birlikte, daha fazla kişinin bir tip kolorektal kanser taraması yaptırmaya özendirileceği umuduy*la, 2008 başlarında bu testin kullanı*mını onayladı. Bu önemli bir hedef*tir, çünkü 50 yaş ve üzerinde herkes düzenli tarama testi yaptıracak olsa kolorektal kanserden kaynaklanan ölümlerin %60'ı önlenebilir. Oysa Amerikan Kanser Derneği'ne göre bu yaş grubundakilerin %50'sinden fazlası taramadan geçmiyor.

Nasıl Yapılıyor?

Bu testi yaptırmayı düşünürse*niz, hekiminizin özel bir şirketten si*pariş etmesi gerekiyor. Bu şirkette, kolorektal kanser riskinizi gözden geçirecek ve size ödeme seçenekle*riyle sigorta kapsamını anlatacak bir genetik uzmanı sizinle ilişkiye geçeçektir. Söz konusu şirketin internet sitesine girip bir kullanıcı hesabı aç*tırmanız da gerekebilir. Bu adımlar tamamlandıktan sonra, şirket evde kullanmanız için size özel bir set yol*layacaktır. Bu setin içinde dışkınızı toplamak için klozete yerleştireceği*niz bir aparat ve aldığınız örneği la-boratuvara yollamanız için posta masrafı ödenmiş bir kutu bulunur. Bu test barsaklarınızı hazırlamanızı ya da beslenmede kısıtlama yapma*nızı gerektirmez.

Kanser normal bir hücrede, o hücrenin artık düzgün işlev görmesi*ne izin vermeyecek kadar genetik hata birikmesi sonucu meydana ge*lir. Dışkıda DNA testi de bu bilgiyi te*mel alır. Bir hücre değişirken ve bir polip ya da kanser oluşurken dışkıya hücre saçar. Laboratuvar bu testle dışkıdaki bu hücrelerde kolorektal kanserle veya prekanseröz polipler*le bağlantılı bir DNA markeri olup ol*madığına bakar.

Yapması Daha Kolay, Ama Doğru Sonuç Verme Oranı Daha Düşük

Dışkıda DNA testi ne kadar iyidir? 2004'te The New England Journal of Medicine'de yayımlanan bir araştır*mada dışkıda DNA testi ile FOBT testi karşılaştırmıştır. Söz konusu araştırma 50 yaş üzerinde ve kolo*rektal kanser riski ortalama düzeyde olan 2500'den fazla insan üzerinde yapıldı. Her katılımcı bir DNA testi ve bir FOBT için dışkı verdi ve sonra da kolonoskopiye alındı.

Kolonoskopide saptanan kanser*lerin bir bölümü her iki dışkı testinde de atlandı. Dışkıda DNA testi, 31 in-vazif kanserden 16'sını (%52) saptar*ken, FOBT dördünü (%13) saptadı. Dışkıda DNA testi iri polipli 71 invazif kanserin 29'unu (%41) saptarken, FOBT 10'unu (%14) saptadı. Ayrıca dışkıda DNA testi 418 ilerlemiş polip olgusunun 76'sını (%18) saptarken FOBT45'ini(%11) saptadı.

O halde, DNA testi FOBT'a göre daha doğru sonuç vermekle birlikte, gene de kolonoskopide saptanabi-len kanserlerin veya prekanserlerin çoğunu atlıyor. Ayrıca söz konusu araştırmada bu testler, bazı kişilerde kanser olmadığı halde varmış gibi gösterdi. Kanseri olmayan 1.423 ki*şiden 79'unda (%6) dışkıda DNA testi pozitif çıkarken, 68'inde (%5) FOBT pozitif çıktı.

The New England Journal of Me*dicine'de yayımlanan araştırmada dışkıda DNA testinin piyasaya ilk çı*kan tipi kullanılmıştı. Bu testi üreten firma artık geliştirilmiş bir tipini piya*saya sürüyor ve testin bu versiyonu daha etkili bulunuyor. Clinical Gastro-enterology and Hepatology dergisinin Ocak 2007 sayısında yayımlanan bir araştırma, yeni testin kolorektal kan*seri olduğu bilinen 40 kişiden 29'unu doğru saptadığını ve kanser olmayan 122 kişiden 13'ünde kanser gösterdi*ğini ortaya koydu. Yani kanseri olan*ların %72's'ı, kanser olmayanların %89'u doğru saptanmış oldu