Artık XNA var!..

  Canlılarla ilgili bilinmezlerin çözümü için DNA analizlerinin yerini artık XNA çalışmaları alacak.

Kısa bir süre önce üretilen ve bu “sentetik DNA” genetik bilgiyi depolama ve kopyalamasının yanı sıra laboratuvarda evrimleştirilebilmesiyle bir adım öne çıkıyor.

XNA’yı geliştiren araştırmacılardan, Arizona State Üniversitesi Biotasarım Enstitüsü uzmanı John Chatput, National Geographic'e yaptığı açıklamada, bu sentetik bileşimlerin laboratuvarda evrimleşebiliyor olmasının çok önemli bir ilerleme olduğunu söyledi.

DNA’lar adenin, guanin, sitozin ve timin adı verilen dört temel maddeden oluşuyor. Bu parçalara şekerler ve fosfatlar bağlanıyor.

ALTI FARKLI ÇEŞİDİ VAR

Science dergisinde dün yayımlanan araştırmayı yürüten uzmanlar, ilk olarak DNA’daki şekerlerin yerine altı farklı polimer (sentetik kimyasal bileşimler) yerleştirerek, altı farklı genetik sistem için XNA’nın temelini oluşturdu.

İngiltere merkezli Tıbbi Araştırma Konseyi Moleküler Biyoloji Laboratuvarı’ndan Vitor Pinheiro liderliğindeki ekip ikinci aşamada polimeraz adı verilen enzimlerin evrim geçirmesini sağladı. Böylece DNA’dan XNA, XNA’dan da yeniden DNA üretildi.

Bu kopyalama ve dönüştürme özelliği sayesinde, genetik dizilimlerin nesilden nesile aktarılması, yani yapay kalıtım sağlanmış oldu.

Ekip, son olarak XNA polimerlerinden biri olan HNA’nın deney tüpünde seçici baskıya yanıt verip veremediğini inceledi. DNA’da olduğu gibi HNA da farklı şekillere evrimleşti.

EVRİM DNA'YLA SINIRLI DEĞİL

Bu sonuçlarla, “kalıtım dışında, özel XNA’ların Darwin’in teorisindeki evrimi gerçekleştirme kapasitesine sahip olduğu” kanıtlanmış oldu. Araştırmada, “Dolayısıyla, yaşamın iki temeli, kalıtsallık ve evrim, sadece DNA ve RNA’yla sınırlı değildir” sonucuna varıldı.

Chaput, XNA’nın bütün hareketlerinin deneyi yapanlar tarafından kontrol edildiğini, yani “kesinlikle doğal olmadığını” söyledi. Bilim insanlarının biyolojinin çok temel sorularını sormak için XNA’yı kullanabileceğini de ifade eden Chaput, “Yaşamın bugün gördüğümüz şekilde DNA ve proteinlerle değil, çok daha basit şeylerle başlamış olması çok olası” diye konuştu.
Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları