hanta virüs nasıl bulaşır? hanta virüsten korunma yolları nelerdir?

Biliyorsunuz dün “hanta virüs nedir?” başlıklı yazımızda hayatımıza bir anda giren bu tehlikeli virüsten bahsetmiştik. Hanta virüs aslında çok yeni bir virüs değil. 2019 yılında Arjantin’de 10’a yakın can almıştı. Hanta virüs, bunyaviridae ailesinden olan bir RNA virüsü. Adını Güney Kore’de bulunan Hantaan nehrinden alıyor. Bu bölge aynı zamanda hanta virüsün ilk izole edildiği bölge. Geçtiğimiz yıllarda ülkemizde de ortaya çıkan ve kenelerden bulaşan kırım Kongo kanamalı ateş hastalığını hatırladınız mı? İşte o hastalık da yine bunyaviridae ailesinden olan bir virüs. Kötünün içinde iyiyi bulmayı “deneyimleyerek” öğrendiğimiz şu günlerde hanta virüs ile ilgili nispeten rahatlanan konu virüsün insandan insana geçmemesi. Fare ve diğer bazı kemirgenler hanta virüs taşıyıcısı. Özellikle kırsal bölgelerde ciddi tehlike arz ediyor ve ne yazık ki biz yeni duymuş olsa da dünyada yaygın bir virüs çeşidi. Kemiricilerde kronik asemptometik bir enfeksiyon oluşturuyor. Virüs genellikle hayvanın dalak ve böbreklerinde oluyor ancak virüse en çok akciğerde rastlıyoruz. Virüsü taşıyan hayvanın idrarı ve dışkısı ortam havasını enfekte edebiliyor. İnsana bulaşma şekli ise virüslü hayvanların vücut çıkartılarını soluması yoluyla olduğu düşünülüyor. Yani bir hayvanın idrar ve dışkısını solumak, virüs kapılmasına etki edebiliyor.

Hanta virüs nasıl bulaşır?

Yukarıda da sözünü ettiğimiz gibi insana bulaşması, enfekte kemirgenin vücut çıkartılarının solumması aracılığı ile olabiliyor. Kemirgen insanı ısırdığında virüs genelde geçmiyor. Geçse bile bu çok nadir bir vakadır. Hanta virüs insandan insana geçmiyor. Kemirgenlerin salgılarıyla kirlenmiş yiyeceklerle bulaşıp bulaşmadığı şüpheli çünkü virüsün mide asidine dirençsiz olduğu düşünülüyor. İnek ya da tavuk gibi çiftlik hayvanları tarafından taşınmıyorlar. Bu hayvanlara kedi ve köpek de dahil. Bu hastalık sadece fare, sıçan gibi kemirgenlerde görülüyor. Ancak eğer bu kemirgenler yukarıda bahsettiğimiz hayvanlarla temas halinde olursa bu durumda taşıyıcı olma ihtimalleri doğuyor. Hanta virüsün kuluçka süresi hakkında net bilgi olmasa da 12 ila 21 gün arası bir süreden bahsediliyor. Kişisel durumlara, sıcaklık ve nem oranına göre bu süre 60 güne kadar uzayabiliyor. Ancak genel bir ortalamadan bahsedecek olursak hanta virüs alındıktan 1-5 hafta sonra bulgular kendini belli etmeye başlıyor. Hanta virüsün şu an bilinen ve uygulanan bir tedavisi ne yazık ki bulunmuyor. Kişinin mevcut hayati fonksiyonlarının stabil tutulması ve bağışıklığın desteklenmesi ile virüsün ilerlemesi önlenebiliyor. Burada önemli olan hastanın fonksiyonlarını stabil tutmak. Hanta virüs aşısı var mıdır sorusunun yanıtını da verelim. Hanta virüs aşısı şu an yok. Corona virüs aşısında olduğu gibi araştırmalar ve çalışmalar sürüyor ancak şu an yapılan resmi bir açıklama bulunmuyor. Peki hanta virüsten korunma yolları nelerdir şimdi gelin bunlara bir göz atalım…

Hanta virüsten korunma yolları

Hanta virüs enfeksiyonundan korunmak için ilk yapılması gereken kemirgen hayvanların kontrol altında tutulması. Bunun için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz.

• Kapı ve pencerelere mutlaka sineklik koyun ve çöp kutularının kapaklarını mutlaka kapalı tutun.
• Rögar kapaklarına dikkat etmek gerekir çünkü kemirgenlerin yaşam alanı bu alanlardır.
• Kemirgenlerin kemirebileceği gereksiz eşyaları depolarda bulundurmamalı. Yanı sıra kullanmadığınız depo alanlarının temizliklerini de düzenli yapmanız gerekir. Bu aşamada hijyen ilk dikkat edilmesi gerekenlerdendir.
• Fareye rastladıysanız hemen deterjanlı su ile her yeri dezenfekte edin.
• Bu alanları temizlerden mutlaka maske ve eldiven kullanın.
• Evde kedi besliyorsanız ve kedi enfekte olmuş bir kemirgeni yediyse kedinize de virüs bulaşmış olabilir. Kedinizin vücut çıkartılarını solumanız durumunda enfeksiyon size de geçebilir. Bu nedenle evcil hayvanlarınızı daima gözetimde tutun.
• Kendinizde bazı belirtiler hissediyorsanız çok zaman kaybetmeden ilgili sağlık kuruluşu ile irtibata geçin ve doktor desteği alın.

Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları
hanta virüs nasıl bulaşır? hanta virüsten korunma yolları nelerdir?