Kadın üreme organlarını ve genital anatomiyi incelerken iki bölümde irdelemek uygundur. Dış genital organlar olarak büyük dudaklar (labia majora), küçük dudaklar (labia minora), klitoris ve kızlık zarı (hymen)gözlenir. İç genital organlar ise daha çok üreme ile ilgili olup hazne (vajina, vajen)), rahim ağzı, rahim (uterus), tüpler (kanallar) ve yumurtalıklar (overler) olarak değerlendirilmektedir.
KADININ DIŞ GENİTAL ORGANLARI:
KADININ İÇ ÜREME ORGANLARI
Rahim veya uterus
Rahim veya uterus armut biçiminde düz kas hücrelerinden oluşan ve 6-7 cm boyutunda olup içi endometriyum olarak isimlendirilen bebeğin yerleştiği bir tabaka ile kaplı olan bir organdır. Rahimi yerinde tutan bir kısım bağlar, ligamenteler vardır. Gebelik sırasında rahim büyürken bu bağlardaki gerilmelere bağlı doğal kasık ağrıları olmakta ve hamilelerde rahim incelip büyüyerek tüm karnı dolduracak boyutlara ulaşmakta ve doğumdan sonra hızla küçülerek 40 gün içinde eski halini almaktadır.
Rahmin iç yüzünü kaplayan endometriyum her ay adetin bitmesiyle hormonların etkisiyle kalınlaşmaya, değişmeye başlar ve eğer döllenme olmayıp içine embriyo yerleşmez ise tekrar adet kanaması olarak dökülerek atılır.
Serviks, rahim ağzı
Uterus veya rahimin en alt kısmın serviks veya rahim ağzı adı verilen kısım oluşturur. Rahim ağzı muayene sırasında vajinaya spekulum adında bir alet konarak göz ile görülen ve smear testi yapılan bölgedir. Kadındaki kanserlerin en sık olduğu bölgelerden olan serviks çok sık enfeksiyonlara maruz kalabilir ve bunun sonucunda “rahim ağzında yara – servikal erozyon” ile “servisit” oluşmaktadır. HPV' ye bağlı değişikler ve “koilosit” hücreleri burada görülür ve bu sebeple HPV olan hastalarda simir testi ve kolposkopi bu bölgede yapılır.
Tüpler veya tuba uterina :
Rahmin her iki yanından çıkarak yumurtalıklara doğru uzanan 8 - 10 cm uzunluğunda boru şeklinde ince oluşumlardır.Tüplerin ucundaki fimbriyalar tarafından yumurtalıktan atıldıktan sonra yakalanan yumurtanın sperm tarafından döllenmesi gerçekleşir. Döllenmiş olan yumurta daha sonra tüp kanalından rahim içine taşınır. Dış gebelikler de sıklıkla tüplerde oluşmaktadır.
Overler (yumurtalıklar)
Overler rahmin her iki tarafında bulunmakta olup boyutları ortalama 2.5 cm2dir. Bebek oluşumu için en önemli faktör olan yumurtalar her ay sırasıyla yumurtalıklarda yapılmaktadır.
KADININ DIŞ GENİTAL ORGANLARI:
Labia majora veya büyük dudaklar
Kadın üreme organının, kadın genital yapısının dışarıdaki en belirgin kısmını oluştururlar. Her iki yanda birer tane dolgun yapıda olmak üzere yukarıdan aşağı doğru uzanan, içlerinde ter ve yağ bezleri, kan damarları ve sinirler bulunan, iki kalın deri kıvrımından oluşmuştur. Üst kısımları daha çok olmak üzere kıllarla örtülüdür. İç kısmında kıl yoktur. HPV virüsüne bağlı genital siğiller in en sık yerleştiği bölgedir. Özellikle cinsel ilişki sırasında kanlanmaları artıp kolaylıkla ödemlenip şişerler. Embriyolojik dönemde erkekte testisleri içeren torbaların (hayaların) karşılığıdır.
Labia minora veya küçük dudaklar
Büyük dudakların altında vajina girişini çevreleyen yaprak biçiminde iki küçük ince deri kıvrımıdır. Büyüklükleri kişiye göre farklı olabilir. Hatta bazı kadınlarda biri büyük biri daha küçük olabilmektedir ve bu sebeple “vajina estetiği” veya “labioplasti” ameliyatı için doktora başvurular. Kıl ve yağdokusu bulundurmazlar. Bol miktarda kan damarları ve sinirler hücreleri vardır. HPV ve genital siğil , kondilom sıklıkla bu bölgeye yerleşir. Bazen küçük çocuklarda kendiliğinden yapışırlar, buna “labial füzyon” denmektedir.
Klitoris veya Bızır
Erkekteki penisin karşılığıdır. Kadında orgazmda en çok rol oynayan yapıdır. Kadın cinsel organının üstünde küçük dudakların bittiği yerde bulunur. Bol miktarda sinir,duyu hücresi barındırır. Cinsel ilişki sırasında sertleşir ve duyarlılığı sağlar. Bazı Afrika ülkelerinde kesilerek “kadın sünneti” yapılır.
Üretra ağzı, Üretral orifis
Klitorisin hemen altında idrar torbasının dışarı açılıp idrarın aktığı deliktir. Sonda buradan mesaneye takılır. Bazen burada anatomik yapı olarak küçük polipler “üretral karenkül” ler oluşmaktadır.
Kızlık zarı veya Hymen
Vajina girişinden yaklaşık 1-1.5 cm sonra bağ dokusu ve damarlardan oluşan ince bir deri kıvrımıdır. Zarın ortası kadından kadına değişkenlik gösterecek şekilde, adet kanamasının dışarı atılmasını sağlayacak biçimde açıktır. Çok nadir olarak tümüyle kapalı olabilir (Hymen imperforatus) ve bir operasyon ile adet kanının dışarı akması için kesilmesi gerekmektedir. Buna “Hymenotomi” denir. İlk cinsel ilişki sırasında zarda yırtılma olur ve her zaman olmasa da bir miktar kanama görülür. Ancak bazı zarlardaki orifis (açıklık) geniş olup cinsel beraberlikte esneme olur ve kanama olmayabilir. Halk arasında “esnek kızlık zarı” olarak isimlendirilen bu durum genellikle çiftlerde şüphe uyandırır ve bir jinekolog tarafından muayene olma ihtiyacı hissederler. Kızlık zarının spor yapma, bisiklete binme veya hafif düşme ile yırtılması mümkün değildir.
Perine
Vulvanın arka kısmından makata açılan kısımdır. Kas ve bağ dokusundan oluşmuştur. Genital siğil ve HPV hücreleri bu bölgeye sıklıkla yerleşir. Doğumda bebeğin başının çıktığı sırada esneyen bölgedir ve normal doğumda epizyo kesisi (doğum kesisi) bu bölgeye yapılır ve sonra tekrar dikilir. Bazen bu dikilen yer açık kalmakta veya skatris, iz kalmaktadır. Bundan rahatsızlık duyan kadınlar daha sağlıklı bir cinsellik veya genital güzellik için “vajina estetiği” veya “perineplasti”, “vajinoplasti” ameliyatı yaptırırlar.
Kadın üreme organının, kadın genital yapısının dışarıdaki en belirgin kısmını oluştururlar. Her iki yanda birer tane dolgun yapıda olmak üzere yukarıdan aşağı doğru uzanan, içlerinde ter ve yağ bezleri, kan damarları ve sinirler bulunan, iki kalın deri kıvrımından oluşmuştur. Üst kısımları daha çok olmak üzere kıllarla örtülüdür. İç kısmında kıl yoktur. HPV virüsüne bağlı genital siğiller in en sık yerleştiği bölgedir. Özellikle cinsel ilişki sırasında kanlanmaları artıp kolaylıkla ödemlenip şişerler. Embriyolojik dönemde erkekte testisleri içeren torbaların (hayaların) karşılığıdır.
Labia minora veya küçük dudaklar
Büyük dudakların altında vajina girişini çevreleyen yaprak biçiminde iki küçük ince deri kıvrımıdır. Büyüklükleri kişiye göre farklı olabilir. Hatta bazı kadınlarda biri büyük biri daha küçük olabilmektedir ve bu sebeple “vajina estetiği” veya “labioplasti” ameliyatı için doktora başvurular. Kıl ve yağdokusu bulundurmazlar. Bol miktarda kan damarları ve sinirler hücreleri vardır. HPV ve genital siğil , kondilom sıklıkla bu bölgeye yerleşir. Bazen küçük çocuklarda kendiliğinden yapışırlar, buna “labial füzyon” denmektedir.
Klitoris veya Bızır
Erkekteki penisin karşılığıdır. Kadında orgazmda en çok rol oynayan yapıdır. Kadın cinsel organının üstünde küçük dudakların bittiği yerde bulunur. Bol miktarda sinir,duyu hücresi barındırır. Cinsel ilişki sırasında sertleşir ve duyarlılığı sağlar. Bazı Afrika ülkelerinde kesilerek “kadın sünneti” yapılır.
Üretra ağzı, Üretral orifis
Klitorisin hemen altında idrar torbasının dışarı açılıp idrarın aktığı deliktir. Sonda buradan mesaneye takılır. Bazen burada anatomik yapı olarak küçük polipler “üretral karenkül” ler oluşmaktadır.
Kızlık zarı veya Hymen
Vajina girişinden yaklaşık 1-1.5 cm sonra bağ dokusu ve damarlardan oluşan ince bir deri kıvrımıdır. Zarın ortası kadından kadına değişkenlik gösterecek şekilde, adet kanamasının dışarı atılmasını sağlayacak biçimde açıktır. Çok nadir olarak tümüyle kapalı olabilir (Hymen imperforatus) ve bir operasyon ile adet kanının dışarı akması için kesilmesi gerekmektedir. Buna “Hymenotomi” denir. İlk cinsel ilişki sırasında zarda yırtılma olur ve her zaman olmasa da bir miktar kanama görülür. Ancak bazı zarlardaki orifis (açıklık) geniş olup cinsel beraberlikte esneme olur ve kanama olmayabilir. Halk arasında “esnek kızlık zarı” olarak isimlendirilen bu durum genellikle çiftlerde şüphe uyandırır ve bir jinekolog tarafından muayene olma ihtiyacı hissederler. Kızlık zarının spor yapma, bisiklete binme veya hafif düşme ile yırtılması mümkün değildir.
Perine
Vulvanın arka kısmından makata açılan kısımdır. Kas ve bağ dokusundan oluşmuştur. Genital siğil ve HPV hücreleri bu bölgeye sıklıkla yerleşir. Doğumda bebeğin başının çıktığı sırada esneyen bölgedir ve normal doğumda epizyo kesisi (doğum kesisi) bu bölgeye yapılır ve sonra tekrar dikilir. Bazen bu dikilen yer açık kalmakta veya skatris, iz kalmaktadır. Bundan rahatsızlık duyan kadınlar daha sağlıklı bir cinsellik veya genital güzellik için “vajina estetiği” veya “perineplasti”, “vajinoplasti” ameliyatı yaptırırlar.
KADININ İÇ ÜREME ORGANLARI
Vajina veya hazne
Tüp şeklinde olup dış ortam ile rahmin arasındaki bağlantıyı sağlayan 8-10 cm uzunluğunda,15 cm’e kadar uzayabilen ve 10 cm kadar genişleyen elastik yapıda bir organdır. Cinsel ilişki burada meydana gelir. Normalde ön ve arka duvarları birbirine değer. Önde mesane ,arkada rektum vardır.Doğum sırasında bebek bu kanalı geçerek dünyaya gelir. Çok doğum yapan ve doğumu zor olan kadınlarda vagina duvarlarının zayıflaması ile önde idrar torbasında sarkma, neticesinde özellikle idrar kaçırma, arka duvarda ise bağırsakta sarkma ve neticesinde kabızlık ve sıkışma hissi ortaya çıkar. Genital siğiller ve HPV nadiren de olsa vajina içinde çıkabilmektedir. Doğurmuş kadınlarda bu kıvrımlarda silinmeler meydana gelir ve vajinada genişlemeler olur. Bu genişlemeler sonucu cinsel şikayetleri olan kadınlar cinsel estetik yani “vajina estetiği” yaptırırlar.
Tüp şeklinde olup dış ortam ile rahmin arasındaki bağlantıyı sağlayan 8-10 cm uzunluğunda,15 cm’e kadar uzayabilen ve 10 cm kadar genişleyen elastik yapıda bir organdır. Cinsel ilişki burada meydana gelir. Normalde ön ve arka duvarları birbirine değer. Önde mesane ,arkada rektum vardır.Doğum sırasında bebek bu kanalı geçerek dünyaya gelir. Çok doğum yapan ve doğumu zor olan kadınlarda vagina duvarlarının zayıflaması ile önde idrar torbasında sarkma, neticesinde özellikle idrar kaçırma, arka duvarda ise bağırsakta sarkma ve neticesinde kabızlık ve sıkışma hissi ortaya çıkar. Genital siğiller ve HPV nadiren de olsa vajina içinde çıkabilmektedir. Doğurmuş kadınlarda bu kıvrımlarda silinmeler meydana gelir ve vajinada genişlemeler olur. Bu genişlemeler sonucu cinsel şikayetleri olan kadınlar cinsel estetik yani “vajina estetiği” yaptırırlar.
Rahim veya uterus
Rahim veya uterus armut biçiminde düz kas hücrelerinden oluşan ve 6-7 cm boyutunda olup içi endometriyum olarak isimlendirilen bebeğin yerleştiği bir tabaka ile kaplı olan bir organdır. Rahimi yerinde tutan bir kısım bağlar, ligamenteler vardır. Gebelik sırasında rahim büyürken bu bağlardaki gerilmelere bağlı doğal kasık ağrıları olmakta ve hamilelerde rahim incelip büyüyerek tüm karnı dolduracak boyutlara ulaşmakta ve doğumdan sonra hızla küçülerek 40 gün içinde eski halini almaktadır.
Rahmin iç yüzünü kaplayan endometriyum her ay adetin bitmesiyle hormonların etkisiyle kalınlaşmaya, değişmeye başlar ve eğer döllenme olmayıp içine embriyo yerleşmez ise tekrar adet kanaması olarak dökülerek atılır.
Serviks, rahim ağzı
Uterus veya rahimin en alt kısmın serviks veya rahim ağzı adı verilen kısım oluşturur. Rahim ağzı muayene sırasında vajinaya spekulum adında bir alet konarak göz ile görülen ve smear testi yapılan bölgedir. Kadındaki kanserlerin en sık olduğu bölgelerden olan serviks çok sık enfeksiyonlara maruz kalabilir ve bunun sonucunda “rahim ağzında yara – servikal erozyon” ile “servisit” oluşmaktadır. HPV' ye bağlı değişikler ve “koilosit” hücreleri burada görülür ve bu sebeple HPV olan hastalarda simir testi ve kolposkopi bu bölgede yapılır.
Tüpler veya tuba uterina :
Rahmin her iki yanından çıkarak yumurtalıklara doğru uzanan 8 - 10 cm uzunluğunda boru şeklinde ince oluşumlardır.Tüplerin ucundaki fimbriyalar tarafından yumurtalıktan atıldıktan sonra yakalanan yumurtanın sperm tarafından döllenmesi gerçekleşir. Döllenmiş olan yumurta daha sonra tüp kanalından rahim içine taşınır. Dış gebelikler de sıklıkla tüplerde oluşmaktadır.
Overler (yumurtalıklar)
Overler rahmin her iki tarafında bulunmakta olup boyutları ortalama 2.5 cm2dir. Bebek oluşumu için en önemli faktör olan yumurtalar her ay sırasıyla yumurtalıklarda yapılmaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları