Epifiz Bezi Nedir? Epifiz Bezi Ne İşe Yarar?

Epifiz bezi, beynin uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen melatonin hormonunun üretimi ve salgılanmasını sağlayan çam kozalağı şeklinde bir endokrin bezidir. Epifiz serebri olarak da adlandırılan epifiz bezi, beynin korpus kallosumun arka kısmının altında yer alan küçük bir bezdir. Endokrin sisteminin temel parçalarından olan epifiz bezi, melatonin hormonunu salgılamakla görevlidir. Temel görevi melatonin üretimi olan epifiz bezinin, aynı zamanda melatonin salgılayarak sirkadiyen ritmi düzenler, uyku ve uyanıklık döngüsünü kontrol etmeye yardımcı olur.

Epifiz Bezi Nedir?

Epifiz serebri olarak da adlandırılan epifiz bezi, beynin korpus kallosumun bölgesinin arkasında yer alan, en önemli işlevi uykuya dalmayı kolaylaştıran melatonin üretimini

salgılamak olan küçük bir endokrin bezidir. Endokrin sisteminin önemli parçalarından biri olan epifiz bezi, melatonin salgılayarak kişinin 24 saatlik gündüz-gece döngüsü olan sirkadiyen ritmini düzenler ve uyku-uyanıklık döngüsünü kontrol etmeye yardımcı olur. Bu sayede bireyin uykuya daha rahat dalmasını ve kaliteli bir uyku almasını sağlar.

Özellikle uyku kalitesi konusundaki temel işleviyle öne çıkan epifiz bezi, vücutta bulunmadığı çok büyük bir tehlike içermez ve kişi epifiz bezi olmadan da yaşayabilir. Ancak epifiz bezinin olmaması nedeniyle salgılanamayan melatonin, vücutta bir eksiklik meydana getirir ve kişi uyku problemi yaşar. Epifiz bezi olmadan vücut uyku düzeni ve sirkadiyen ritimle ilgili hem fizyolojik işlevlerde hem de psikolojik olarak zor bir hayat yaşayabilir.

Çok nadir durumlarda epifiz bezi tümörü de görülebilir. Epifiz tümörü olan bir kişinin epifiz bezinin alınması için ameliyata gerek duyulabilr. Bu ameliyata ise pinealektomi adı verilir.

Epifiz Bezi Nerede Bulunur?

Epifiz bezi, beynin korpus kallosumun bölgesinin arkasında yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir endokrin bezidir. Beynin duyular ve özellikle uykuyla ilgili çeşitli işlevleri koordine eden bölgesi olan talamusun hemen üzerindeki bir oyukta bulunur.

Nöronlardan, nöroglial hücrelerden ve pinealosit adı verilen özel hücrelerden oluşan epifiz bezi, pinealositler aracılığıyla melatonin üretir ve onu doğrudan beyin omurilik sıvısına, beynin ve omuriliğin içi boş alanlarının içinde ve çevresinde akan sıvıya salgılar. Bu sıvı daha sonra onu kan dolaşımına gönderir.

Epifiz Bezi Ne İşe Yarar?

Epifiz bezi, uyku-uyanıklık döngüsünü sağlamaya yardım eden melatonin hormonunu salgılamakla görevlidir. Temel işlevi bu döngüyü oluşturan sirkadiyen ritmi düzenleyen epifiz bezi, melatonin hormonu salgılayarak kişinin hem rahat uykuya dalmasını kolaylaştırır hem de daha kaliteli bir uyku geçirmesini sağlar.

Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları