Vertigo Nedir ? Vertigo Nedenleri?

Vertigo Nedir ?

Vertigo baş dönmesi demektir. Denge kristallerinin yerinden çıkmasına veya başka nedenlere bağlı olarak etrafın döndüğü hissine kapılmaktır. Baş dönmesi hissiyle birlikte denge kaybı şikayeti de olabilir. Bazı hastalarda bulantı kusma ve bayılma gibi belirtiler de görülür.

Vertigo çeşitleri Nelerdir ? Periferik ve santral olarak ikiye ayrılır. 1.)Periferik vertigo; iç kulak kaynaklı vertigodur. Genellikle denge kristallerinin yerinden çıkmasına bağlı oluşur. Hastalarda denge kaybı, baş dönmesi gibi şikayetler ön plandadır ancak bazı vakalarda bulantı, kusma ve bayılma da görülür. 2) Santral vertigo; beyin ve beyincik hastalıklarında kaynaklanan vertigodur. Bu durumda baş dönmesi ve denge kaybı şikayetlerine çift görme, baş ağrısı, düşme, bayılma, uyuşma ve inme gibi sorunlar eşlik eder.

Vertigo Nedenleri?

İç kulak kaynaklı vertigonun en sık görülen nedeni denge kristallerinin yerinden çıkmasıdır.

Denge kristallerinin oynaması: BPPV diye adlandırılır. Denge kristalleri yerinden çıkar ve denge sıvısında kontrolsüzce yüzerler. Denge sıvısındaki bu dalgalanmalar kupula dediğimiz yapıyı uyarır. Kupulanın uyarılması baş dönmesi ve denge kaybı hissini başlatır. Denge kristalleri VNG cihazında yerine konuluca rahatsızlık geçer.

Meniyer hastalığı: İç kulak tansiyonu olarak tanımlayabiliriz. Denge sıvısının fazla üretilmesi veya emilememesi sonucu iç kulakta artan su basıncı  Meniyer hastalığına yol açar. Denge sıvısı endolenf olarak adlandırılır. Endolenf yüksek miktarda K+ içerir. Endolenfatik hidrops dediğimiz Meniyer hastalığında açığa çıkan bu K+ iyonları işitme
ve denge sinirlerimize zarar verir. İşitme azlığı ve denge kaybı oluşur, vertigo gelişir.

Denge sıvısı kaçağı: İç kulaktaki denge kanallarında herhangi bir delik, çatlak ve kırık oluşursa denge sıvısı bu kanallarının dışına sızar. Ani işitme kaybı ve vertigo oluşur. Giderek hastalarda dengesizlik meydana gelir. Perilenfatik fistül olarak adlandırdığımız bu hastalığın teşhisi çok zordur. Öncelikle şüphelenmek gerekir. Pek çok test yaptıktan sonra kesin tanısı ince kesit (0,6mm) tomografi ve sıvı sızıntısının boyalı madde ile görünmesidir.

Otoskleroz: Üzengi kemikçiğinin kireçlenerek iç kulak oval pencereye yapışması durumudur. Ön planda işitme kaybı görülse de ilerleyen dönmelerde hastalarda vertigo ortaya çıkar.

İç kulak siniri iltihaplanması: Vestibüler nörit olarak adalandırdığımız bu hastalıkta denge siniri ilthaplanması durumunda şiddetli vertigo atakları görülür. Hastalarda şiddetli kusma ve bulantı şikayetleri de vardır. Hareket edemez hale gelen hastalar başlarını hareket ettirse baş dönmesi olur bazen gözlerini dahi açmakta zorlanırlar. Genellikle hastaneye yatırmak zorunda kaldığımız bu hastalarımızı 1-2 hafta yatırarak tedavi ediyoruz. İyileşmeleri haftalarca sürebilir.

Sıklıkla gördüğümüz bu hastalıkların yanında iç kulak tümörleri, beyin kaynaklı hastalıklar, iç kulak denge kanalı iltihaplanması, ortakulak su toplaması ve iltihaplanması da vertigo yapar. Ayrıca tansiyon oynaklıkları, B12, D vitamini eksiklikleri ve tiroid bezi bozuklukları da vertigoya yola açar.

Vertigo Belirtileri Nelerdir ?

Vertigo kendisini en çok baş dönmesi ile belli eder. Hastalar daha çok etraftaki eşyaların döndüğü hissine kapılır. Ayakta durmakta güçlük çekerler. Gözlerini açınca vertigonun başladığını söylerler. Daha sonra denge kaybı hisleri başlar. Yürürken ve ayakta dururken dengelerini sağlamakta zorluk çekerler. Eşyaların hareket ettiğini ve yerin ayaklarının altından kaydığını söylerler. Bazen de ossilopsi olarak adalandırdığımız görüntünün titremesi hissine kapılırlar.

Hangi Durumlarda doktora başvurulur?

Baş dönmesi, denge kaybı, kulakta uğultu çınlama, bulantı ve kusma gibi şikayetler gelişince doktora başvurulur.

Vertigo Tanısı Nasıl Konulur ?

Vertigo tanısı için öncelikle hastayı iyice dinleyerek yani iyi bir anamnezle işe başlanır. Daha sonra hastanın kulak burun boğaz ve denge sistemi muayenesi yapılır. Denge sistemi için ön denge testleri yapılır. Bu testler; Romberg, unterberger, babinski, dismetri ve disdiadokinezi testleridir. Hastanın tüm odyolojik-işitme testleri yapılır. En sonunda cihazla denge testlerine geçilir. En başta VNG testi yapılır. VNG testi denge taşlarının yerinden çıkıp çıkmadığını tam tespit eder. Daha sonra VHİT ve Kalorik testler yapılır. Gerekli olursa VEMPH, Dinamik posturografi gibi testlerde yapılır. Ayrıca bilgisayarlı kulak tomografisi ve MR tetkiki de yapılabilir.

Vertigo Tedavisi

Öncelikle hastalığın hangi vertigo olduğunu belirlemek gereklidir.

Daha sonra konulan teşhise yönelik tedavi yapılır.

Eğer hastalık denge taşlarının yerinden çıkması ise tedavisi 20 dakika gibi kısa bir sürede yapılır.

Denge kristalleri yerinden oynamışsa tedavisini VNG testi ile düzeltici manevralar yaparak kısa sürede başarılmaktadır.

Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları