Ortodontide Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon

Ortodontide Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon
Dişhekimlerinin sivri, kesici aletlerle çalışması ve kontamine aletlerin hekimleri yaralama riskinin bulunması, mikroorganizmaların kan ve tükürük yoluyla infeksiyon hastalıklarına neden olması sterilizasyon ve dezenfeksiyon kurallarının iyi bilinmesini ve uygulanmasını gerektirmektedir. Çünkü bu mikroorganizmalar basit enfeksiyonlara
sebep olabildiği gibi, AİDS, Hepatit gibi ciddi hastalıklara da neden olabilmektedir. Sterilizasyon, her türlü mikroorganizmayı (bakteri sporları dahil) ortadan kaldıran işlem olup, yaşayan tüm organizmalardan arındırılmış objeler 'steril' olarak tanımlanmaktadır. Objenin bu steril hali, hava ile temas edene kadar devam etmektedir.

Dezenfeksiyon işleminde ise bakteri sporları büyük oranda etkilenmeden kalmaktadır. Dezenfeksiyon ile yalnızca patogen mikroorganizmalar ortadan kaldırılmaktadır.
Ortodonti, gerek kullanılan penslerin ve diğer el aletlerinin çeşitliliği, gerek farklı sabit ortodontik tedavi yöntemlerinde kullanılan halka, braket, ark telleri gibi delici ve batıcı malzemelerin diğer dallara göre yüksek oranda kullanılması açısından dişhekimliğinin özel bir dalıdır. Ağız içerisinde kullanılan ekipman ve malzemelerin çokluğu, hasta ve hekimin enfeksiyonlara karşı korunmasında sterilizasyon ve dezenfeksiyonun önemini bir kat daha artırmaktadır.
Diğer taraftan ortodonti pratiğinde kullanılan penslerin eklem bölgelerinin ve kesici kenarlarının hassas olması ve kullanılan malzemelerin pahalı olması sterilizasyon ve dezenfeksiyon yönteminin seçimine azami önem gösterilmesini gerektirmektedir.
Dişhekimliği aletleri infeksiyon yayma riskine göre kritik, yarı kritik ve kritik olmayanlar şeklinde üç sınıfta incelenebilir.
1) Kritik: Kan ve kan ürünleriyle direkt temasta bulunan ağız içinde kullanılan aygıtlardır. Mutlak olarak sterilizasyon gerekir.
2) Yarı kritik: Bu aletlerde tercihen sterilizasyon veya yüksek seviyede dezenfeksiyon gereklidir. Ortodontik pensler (ağız içinde bir yaralanmanın veya invaziv çalışmanın söz konusu olmadığı durumlarda), ölçü kaşıklan, ayna, sond, presel, ortodontik bandlar, braketler, ark telleri, ağız dışı apareyler gibi malzemeler bu gruptadır.
3) Kritik Olmayanlar: Hasta üniti, reflektör, ünit tepsisi gibi yüzeyler bu sınıfa girer ve orta seviyeli dezenfeksiyon işlemi gerektirmektedir.
Ortodontide sterilizasyon ve dezenfeksiyon
1) Klinikte
2) Laboratuvarda
3) Fotoğraf ve Röntgen Çekiminde mutlaka sağlanmalıdır.
1) Ortodonti Kliniğinde Kullanılan Sterilizasyon Metodları

Sıcak Hava Sterilizasyonu

Sıcak Hava Akımıyla Sterilizasyon

İçinde Partikül İçeren Sterilizatörler

Basınç Altında Nemli Sıcak Hava Sterilizasyonu (Otoklav)

Kimyasal Otoklav (Chemiclave - Kimyasal Buhar)

Yüksek Frekanslı Elektromanyetik Dalgalar İle Sterilizasyon

Radyasyon

Formaldehit

Gluteraldehit

Sterilizasyon Kontrolü

Ortodonti Laboratuvarında Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon

Fotoğraf ve Röntgen Çekiminde Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon