Tifo Hastalığı Tedavisi Detayları

Tifo (enterik ateş), Salmonella Typhi bakterisinin neden olduğu ciddi bir sistemik enfeksiyondur. Paratifo ise benzer belirtilerle seyreden Salmonella Paratyphi kaynaklı bir varyantıdır. Hijyen koşullarının yetersiz olduğu bölgelerde yaygın görülür ve erken tedaviyle tamamen iyileşebilir, ancak gecikirse bağırsak kanaması, perforasyon veya ölüm riski taşır.Tedavi Temel İlkeleriTedavinin ana amacı bakteriyi yok etmek ve komplikasyonları önlemektir. Güncel rehberlere göre (WHO ve CDC 2024-2025 güncellemeleri):

• Antibiyotik Tedavisi: En etkili yöntemdir. Direnç paternleri nedeniyle seçim kültüre göre yapılır, ancak empirik (deneme) tedavide şu ilaçlar tercih edilir:
  • Seftriakson (damar yoluyla, özellikle şiddetli vakalarda).
  • Azitromisin (ağızdan, hafif vakalarda).
  • Siprofloksasin veya diğer florokinolonlar (direnç düşükse). Pakistan veya Irak kaynaklı şüphede daha güçlü seçenekler (karbapenemler) düşünülebilir, çünkü yaygın dirençli suşlar var. Tedavi süresi genellikle 7-14 gün; kronik taşıyıcılarda 4-6 haftaya uzayabilir.
• Destekleyici Tedavi:
  • Sıvı ve elektrolit dengesi (ishal/kusma nedeniyle susuzluk yaygın; damar yoluyla sıvı verilebilir).
  • Ateş düşürücüler (parasetamol gibi).
  • Beslenme desteği: Sindirimi kolay, protein-karbonhidrat zengin gıdalar ve bol su.
• Hastane Yatışı: Şiddetli vakalarda (yüksek ateş, bilinç bulanıklığı, komplikasyon) zorunludur. Hafif olgularda evde tedavi mümkün.

Tedavi sonrası ateş 5 günden uzun sürerse alternatif antibiyotik veya ek inceleme (abse gibi odak aranması) gerekebilir. İyileşenlerin %1-4'ü kronik taşıyıcı olur; bunlar uzun süre antibiyotik alır.Belirtiler ve Erken Müdahale ÖnemiBelirtiler bakteriyi aldıktan 1-3 hafta sonra başlar: Yavaş yükselen yüksek ateş, baş ağrısı, halsizlik, karın ağrısı, kabızlık veya ishal, bazen deri döküntüsü.Erken teşhis (kan/dışkı kültürüyle) hayat kurtarır; antibiyotiksiz ölüm oranı %10'un üzerindeyken, uygun tedaviyle %1'in altına iner.Önleme ve KorunmaTedavi kadar önleme de kritik:

• Temiz su içmek, gıdaları iyice pişirmek/yıkamak.
• El hijyeni.
• Aşı: Seyahat öncesi veya riskli bölgelerde önerilir (konjuge aşılar uzun koruma sağlar).

Tifo şüphesinde vakit kaybetmeden enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurun. Antibiyotikleri doktor tavsiyesi olmadan kesmeyin, yoksa direnç veya nüks riski artar. Sağlıklı günler!Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları