Prostatınızdan haberiniz var mı?
Prostat, yalnızca erkeklerde bulunan, idrar kesesinin altında yer alan ve idrar borusunu çepeçevre saran bir salgı bezidir. Başlıca görevi sperm taşınması için sıvı üretilmesi ve depolanmasıdır. Tarifinden de anlaşılabileceği gibi prostat bir hastalık değildir ve bütün erkeklerde bulunur. Hastalar bende prostat var dediklerinde genellikle prostat büyümesinden bahsetmektedirler.
Prostat hastalıkları genel olarak 3 grupta toplanabilir. İltihaplar, iyi huylu büyümeler ve kanserler. İltihapları daha çok genç erkeklerde görülürken, iyi huylu büyümeler ve kanserler orta yaş üzeri ve ileri yaşlarda ortaya çıkmaktadır.
İyi huylu prostat büyümesi yaşın ilerlemesi ile artış gösterir. 80 yaşına gelmiş hastalarda iyi huylu prostat büyümesinin görülme sıklığı yüzde 80lere varmaktadır. Bu durum yeterli süre yaşadıklarında tüm erkeklerde iyi huyulu prostat büyümesi gelişeceğini göstermektedir. Yani prostat büyümesi erkekler için kaçınılmaz bir sondur. Aslında aynı durum prostatın kanserleri için de söz konusudur.
Prostat büyümesinin belirtileri
Sıkı sık idrara gitme, gece idrara kalkma, kesik kesik, damla damla idrar yapma, idrar kesesini tam boşaltamama hissi, idrar tutmada güçlük, idrar akış gücüde azalma, idrar yapamaya başlarken zorlanma gibi şikayetler prostat büyümesini akla getirmelidir. Prostat kanserinde de benzer belirtiler görülür. Fakat unutulmaması gereken nokta prostat kanserinin erken dönemde hiçbir belirti vermeyebileceği ve sadece muayene ve tetkikler sonucu anlaşılabileceğidir. Bu nedenle hiçbir şikayeti olsa da 45 yaş üzerinde her erkek senede bir defa ürolojik muayene ve kanserin erken tanınmasını sağlayan PSA (prostat pesifik antijen) dediğimiz kan testini yaptırmalıdır. İyi huylu büyümeler kansere dönüşmez. Fakat aynı hastada hem iyi huylu büyüme hem kanser bir arada bulunabilir. İdrar şikayetleri olan hastalar da bunun altında kanser olabileceğini düşünüp üroloji uzmanına başvurmalıdır. Teşhis
Öncelikle hastanın şikayetlerini detaylı bir şekilde sorguluyoruz. Bu teşhis açısından önemli olduğu gibi tedaviyi yönlendirmesi açısından da çok önemlidir. Şikayetleri çok az olan bir hastaya herhangi bir tedavi verilmeyebilir. Bunun tersine günün önemli bir bölümünü tuvalette geçiren hastanın sıkıntısı da bir an önce giderilmelidir. Hastaya tam bir muayene yapılır. Muayenenin en önemli kısmını prostat direkt gözlenemediği için parmakla muayene teşkil eder. Bu basit ve aslında hastaların korktuğu kadar sıkıntılı bir işlem olmayan makattan muayene ile prostat büyüklüğü, kanser teşhisi gibi başka bir şekilde öğrenilemeyen çok değerli bilgiler elde ederiz. Ayrıca idrar, kan analizleri, ultrasonografi, akım hızının ölçülmesi gibi tetkiklerle tam bir değerlendirme yapılır. Özellikle prostat kanserinin erken yakalanmasını sağlayan PSA dediğimiz kan tetkiki önemlidir. Kanserler ve iyi huylu büyümeler mutlaka ayırt edilmelidir. Çünkü tedavileri çok farklıdır. İyi huylu prostat büyümesinde tedavi seçenekleri
İyi huylu prostat büyümeleri ilaçla veya cerrahi müdahale ile tedavi edilebilirler. Her bir hasta için tedavinin zamanlaması ve seçilecek tedavi yöntemi farklı farklıdır, ayrıca hastanın şikayeti ile tetkiklerin sonuçlarına bağlıdır. Hastanın şikayetleri hafif derecede ve herhangi bir komplikasyon gelişmemişse ilaç tedavisi yapılabilir. Şu unutulmamalıdır ki prostatı yok eden bir ilaç henüz bulunamamıştır. İlaçlar kullanıldığı sürece etkili olurlar, bırakıldıktan bir süre sonra şikayetler tekrarlar. Böbrek yetmezliği, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, idrar kesesi taşı, böbreklerde genişleme, kanlı idrar yapma, hiç idrar yapamama gibi komplikasyonları olan veya şiddetli yakınmaları olan hastalar cerrahi yöntemlerle tedavi edilmelidir. Hastanın zamanında ameliyattan kaçınması ile zamanla mesane ve böbreklerde kalıcı hasarlar oluşabilir ve yaş ilerledikçe ameliyatı kaldıramayacak duruma gelebilir. Cerrahi tedavi
Cerrahi tedavi seçeneklerinin başlıcaları açık prostat ameliyatı, kapalı prostat ameliyatı veGreenlight lazerle prostat ameliyatıdır. Günümüzde en yaygın önerilen ameliyat olan kapalı prostat ameliyatında herhangi bir kesi yapılmadan idrar borusundan girerek ameliyat yapılmalıdır. Bu yöntemle hastalar daha çabuk iyileşmektedir. Greenlight lazerle prostat ameliyatı ise tedavide yeni bir dönüm noktası olmuştur. Kanama riski çok azdır. Hasta 24 saatte tabvurcu edilebilir.Genel anestezi alamayan hastalarda lokal anestezi ile uygulanabilir ve belkide en önemlisi cinsel fonksiyon kaybı genellikle görülmez. Ancak yüksek teknoloji gerektirdiğinden pahalı bir ameliyattır. Sonuç olarak;
İyi huylu prostat büyümelerinde tek tip tedavi yoktur. Hastaya bütün yöntemlerden bahsedilir. Tedavi hastanın şikayetleri, muayene ve tetkiklerinin sonuçlarına göre yönlendirilmeli ve tedavinin seçiminde hastanın da istekleri göz önünde tutulmalıdır.
Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Tıp Bilimleri - Tıp Fakültesi Dersleri Tıp Ders Notları